Karaci¤er hastal>¤> için mevcut olan risk faktörlerinin belirlenmesi de özellikle önem tafl>maktad>r. rabilir. Di¤er yanda hastan>n hayat kalitesi önemli derecede bozulmufl olabilir. Bütün bunlara ra¤men karaci¤er hastal>¤>n>n oldu¤una dair düflünce genellikle rutin sa¤l>k kontrolleri, spesifik olmayan semp- tomlar veya baflka bir medikal flikayet nedeniyle yap>lan laboratuar testlerinin sonuçlar>ndan elde edilmektedir. karakterize olan karaci¤er yetmezli¤i, akut ve fulminan olabilir. Fakat pek çok karaci¤er hastal>¤> daha çok uzun dönemde komplikasyonlara neden olan kronikleflmeye meyilli ve yavafl seyirlidir. Bu yüzden do¤ru tan>y> koymak baflar>l> bir tedavi için f>rsat sa¤layabilmektedir. "gözlerde sararma" (fiekil 149-1) fleklinde ana flikayetin bir parças> ola- bilir. Genel olarak sar>l>k bilirubin metabolizmas>n>n baz> yönlerinde aksama oldu¤unun iyi bir iflaretçesidir (Bilirubinin al>m, konjugasyon at>l>m; Bölüm 150). viral hepatit; Bölüm 151) veya bir kronik rahats>zl>kla (örnek olarak primer biler siroz [Bölüm 159] ve kronik hepatit C enfeksiyonu [Bölüm 152]) iliflkili olabilir. Karaci¤er hastal>klar>n>n seyrinde görülen halsiz- li¤in patagonezi bilinmemektedir, nörolojik bozukluk ve anormal muskuloskeletal fonksiyon ile ilgili görünmemektedir, bununla birlik- te uyku bozuklu¤u, depresyon serotoninerjik ve opioid sistemle de iliflkilendirilebilir. E¤er halsizlik flikayeti çok belirginse karaci¤er has- tal>¤> d>fl>nda hipotiroidizm (Bölüm 244), anemi (Bölüm 162) ve dep- resyon (Bölüm 420) gibi durumlar ekarte edilmelidir. mesiyle oluflan bir belirtidir. Fakat pruritojenlerin do¤as> bilinmemek- tedir ve safra asitlerinin bu semptomdaki rollerini belirleyen bir kan>t yoktur. Kolestaz>n neden oldu¤u kafl>nt> patagonezinde hipotez olarak opioiderjik nörotransmisyondaki art>fltan söz edilmektedir. Opiat anta- gonistlerin (örnek olarak naloxone, 0.4 mg intravenöz bolus, 0.02 g/kg/dk devaml> infüzyonla idame) kullan>lmas>yla kafl>nt>da iyilefl- me görülmesi de bu hipotezi desteklemektedir. Kafl>nt>n>n karaci¤er hastal>¤>n>n tan>s>n>n konulmas>ndan y>llar önce ortaya ç>kabilmesi ne- deniyle de de¤erlendirilmesinin önemini art>rmaktad>r. b> ve kas dokusunda zay>flama görülebilir. ¤>nda kilo kayb>, hastalarda su tutulumuna ba¤l> olarak kuru a¤>rl>- ¤>ndaki kayb> telafi edebilece¤inden iyi bir belirteç de¤ildir. etmektedir. Siroz hastalar>nda safra kesesi tafl> görülme prevelans>nda art>fl olmas> nedeniyle kar>n a¤r>s> olan karaci¤er hastalar>nda bilier kolik ve akut kolesistit göz önünde tutulmal>d>r. di¤er akut karaci¤er hastalar> olanlarda, tat alma duyusundaki de¤ifl- me nedeniyle sigara içme iste¤i azalmaktad>r. Karaci¤er hastal>l>kla- r>nda ac>, tatl>, ekfli ve tuzlu tatlar>n> tan>mada veya alg>lamada hassa- siyet kayb> oluflmaktad>r. Magnezyum, çinko ve A vitamini gibi bir k>- s>m elementlerin serum konsantrasyonlar>nda azalma baz> karaci¤er hastalar>nda görülmektedir ve tat alma duyusunda bozulma vard>r. Karaci¤er hastalar>nda ortaya ç>kan tat alma anormalliklerinin merke- zi bir mediatörü olabilece¤i düflünülmüfltür. Sirozla iliflkili olan hipoz- mia karaci¤er nakli sonras> düzelebilmektedir. (Bölüm 157). Belirtileri silik veya belirgin olabilir. Hastalar>n insomni ve gün içinde uyan>k kalmakta zorlanma olarak belirtti¤i, uyku al>fl- kanl>¤> paterninin tersine dönmesi s>k görülmektedir. Konfüzyon, bi- liflsel fonksiyonlarda yetersizlikler ve sald>rganl>¤>n da eklenebildi¤i kiflilik de¤ifliklikleri hasta yak>nlar> taraf>ndan bildirilebilir. manlarda kronik hepatit C enfeksiyonun komplikasyonu olarak bili- nen kardiyomyopati (Bölüm 59) karaci¤er hastal>¤> olanlarda egzersiz tolerans>nda azalmaya ve nefes darl>¤>na sebep olmaktad>r. Dispne ayr>ca asite ba¤l> olarak diafragm hareketlerindeki k>s>tlanmaya ba¤l>- da oluflabilmektedir. rur. Derin kolestaz ile karakterize karaci¤er hastal>klar>nda ince bar- sakta safra asitlerin miktar>n>n azalmas> nedeniyle, miçel oluflturabil- mesi için gereken kritik konsantrasyon seviyesinin ulaflamamas> sonu- cunda oluflan ya¤ emilimi bozuklu¤u baz> vakalarda ishale (Bölüm 143) neden olmaktad>r. 159) ve kolestazla iliflki olabilen inflamatuar barsak hastal>klar>n>n (Bölüm 144) bafll>ca belirtisidir. ¤u ve retinol ba¤lay>c> proteinin ifllevselli¤inde azalma nedeniyle vita- min A eksili¤i karaci¤er hastal>klar>nda görülebilir. Ek olarak karaci- ¤erde depolanan vitamin A'n>n, stoklardan kana sal>nmas>nda bir bo- zulma olabilmektedir. hipertrofik osteoartropatinin (Bölüm 189) varl>¤>na iflaret eder. Koles- tatikte tipte karaci¤er hastal>klar>nda çarp>c> flekilde ortaya ç>kan oste- openi (Bölüm 264) nedenli kemik k>r>klar> etyolojisi bilinmese de, D vi- tamini emiliminin bozulmas>na ba¤l> geliflen osteomalazi (Bölüm 265) ile alakal> olabilir. lize nörolojik kusurlar ve a¤r> semptomlar> fleklinde ortaya ç>kabilir. mektedir, fakat a-melonosit-stimulan hormonun mevcudiyetinin artm>fl olmas>n>n bu durum için yard>mc> bir faktör oldu¤u ileri sürülmüfltür. lanjitli (Bölüm 159) hastalarda safra yollar>n>n enfeksiyonu ve alkolik karaci¤er hastal>¤> bulunan immün yetmezlik hastalarda menenjit (Bö- lüm 437) veya pnömoni (Bölüm 97) karaci¤er hastal>¤>n>n seyrinde komplikasyon oluflturabilen örneklerdir. |