oluflturabilir. Örne¤in bir antifungal olan vorikonazolun klirensi renal
fonksiyonlara ba¤>ml> de¤ildir. Fakat bu antimikrobiyalin intravenöz
preperat>, çözünür bir madde olan sulfobutil eter B-siklodekstrin içe-
rir. Bu madde böbrek yetmezli¤inde birikime u¤rar. Renal fonksiyon
bozuklu¤unda bu form kullan>lmamal>d>r, içinde siklodekstrin bulun-
durmayan oral forma baflvurulabilir. Kendisi non-renal mekanizma-
larla elimine edildi¤i halde, renal fonksiyon bozuklu¤u olan hastalar-
da kontrendike olan bir di¤er ilaç formu ise amprenavirin oral solüs-
yonudur. Bu ilac>n oral solüsyonu yüksek miktarda propilen glikol
içerir ve bu madde renal fonksiyon bozuklu¤unda toksik dozlara ka-
dar birikebilir.
evrelerinde, doz de¤iflimi gerektiren ilaçlara örnek olarak metronida-
zol, kloramfenikol, tigesiklin, kaspofungin ve vorikonazol verilebilir.
Karaci¤er ve böbrek yetmezli¤inin bir arada bulundu¤u hastalarda
seftriakson için doz ayarlamas> yap>lmas> ve dikkatli monitorizasyon
gerekli olabilir. Daptomisin, linezolid ve mikafungin gibi birtak>m ye-
ni ajanlar için karaci¤er yetmezli¤inde doz de¤iflimi gerekip gerekme-
di¤i konusunda yeterli çal>flma bulunmamaktad>r.
n>n almakta oldu¤u di¤er ilaçlarla etkileflime olas>l>¤>n>n olup olmad>-
¤>d>r. Baz> ilaç-ilaç reaksiyonlar> ölümcül sonuçlar do¤uracak kadar
ciddi olabilir. Listelenmifl birçok ilaç-ilaç etkileflimi bulunmaktad>r, fa-
kat bu bölümde baz>lar>ndan bahsedilecektir. Neyse ki günümüzde
klinisyene ilaç-ilaç reaksiyonlar> konusunda >fl>k tutan kaynaklara
ulaflmak mümkündür.
s>nda, ayn> yola¤> kullanan ilaçlar>n eliminasyonu inhibe olabilir ve bu
ilaçlar vücutta toksik dozlara kadar birikebilirler. Makrolid grubu ba-
z> antibiyotikler, florokinolonlar ve HIV proteaz inhibitörleri antimik-
robiyaller aras>nda di¤er ilaçlar>n klirensini etkileme potansiyeli en
yüksek olan ajanlard>r. Örne¤in bir proteaz inhibitörü olan nelfinavi-
rin antiaritmik ilaçlar olan amiodaron ve kinidinle, ergot deriveleriyle,
nöroleptik olan pimozidle, sedatif/hipnotik ajanlarla birlikte kullan>-
m> kontrendikedir. Makrolidler 3-hidroksi-3-metilglutaril koenzim A
(HMG-CoA) redüktaz inhibitörü seviyelerinde art>fla neden olur ve
rabdomiyolize neden olabilir. Quinupristin-dalfopristin eliminasyon
için sitokrom p-450 yola¤>n> kullanmazlar fakat bu yolu inhibe ederek
bu yolla temizlenen ilaçlar>n (siklosporin, midazolam, nifedipin, vs.)
eliminasyonunu engellerler.
özellik, oral kontraseptiflerin etkinli¤inin azalmas> ve istenen antiko-
agülasyon seviyesinin sa¤lanmas> için daha yüksek varfarin dozlar>na
ihtiyaç duyulmas> gibi önemli etkilere yol açabilir. Bu önemli özellik
sadece rifampin tedavisine bafllarken de¤il, ayn> zamanda tedaviyi
sonland>r>rken de göz önünde bulundurulmal>d>r. Rifampin tedavisi-
ne son verilece¤i zaman, varfarin dozu ayarlanmazsa, ciddi kanama-
lar meydana gelebilir.
adrenerjik agonistlerin hipertansif etkilerini artt>tabilir ve SSRI (sera-
tonin geri al>m inhibitörü) kullanan hastalarda seratonin sendromu-
nun geliflimiyle iliflkili olabilir. Bu sendrom atefl, taflikardi, titreme,
ajitasyon, konfüzyon, klonus gibi semptom ve bulgularla kendini gös-
terir ve bazen ölümcül sonuçlar do¤urabilir. Seratonin sendromu li-
nezolidle birlikte SSRI d>fl> baz> ilaçlar> kullanan hastalarda da bildi-
rilmifltir. Santral sinir sisteminde seratonin miktar>n> yükselten çok
say>da ilaçtan herhangi biriyle kombinasyon sonras> bu sendrom
meydana gelebilir.
biyotikler glukoz-6-fosfat dehidrogenaz eksikli¤i olan kiflilerde hemo-
lizi tetiklerler. Bu bireylerde kullan>m>ndan kaç>n>lmas> gereken ilaç-
lardan baz>lar> primakin, nitrofurontain ve sülfonamidlerdir.
olabilir. Herhangi bir birey için zaten hipoglisemi ya da hiperglisemi-
yi engellemeyi tercih ediyor olsak da, diabetes mellituslu bireyler bu
tür durumlara karfl> daha hassast>rlar. Trimetoprim-sulfometaksazol
tedavisi alan renal yetmezlikli bireylerde hiperkalemi meydana gele-
bilir, çünkü trimetoprim-sulfometaksazol distal tübüllerde potasyum
at>l>m>n> engeller. Diabetes mellituslu bireylerde böbrek hastal>¤> yay-
g>n oldu¤undan, bu bireylerde mümkünse aminoglikozidler gibi nef-
rotoksik ajanlar>n kullan>m>ndan kaç>nmak gerekir.
veya dengesizli¤e neden olan antibiyotiklerin denge gerektiren ifllerde
çal>flan hastalarda kullan>lmas> çeflitli tehlikeler do¤urabilir. Fotosensi-
tiviteye neden olabilen tetrasiklin, florokinolon, trimetoprim ve sulfo-
namid gibi ilaçlar>n aç>k havada çal>flan kimselerde kullanmas> sorun
yaratabilir.
çeleri her zaman aç>k olarak tan>mlanamaz ve kombinasyon tedavisi-
ne baflvurman>n birçok dezavantaj> olabilir. Bu bölümde kombinasyon
tedavisinin esaslar> anlat>lm>flt>r.
Kullanmak <çin Olas> Sebepler
ve ampirik tedavi) flüphelenilen ya da saptanm>fl olan patojene etki et-
me olas>l>¤>n> en yüksek seviyeye ulaflt>rmay> amaçlar. Di¤er üç kate-
gori ise (toksisiteyi azaltmak, direnç geliflimini önlemek, sinerjistik et-
ki elde etmek) tek bafl>na kullan>lan ilaçla karfl>laflt>r>ld>¤>nda, kombi-
nasyonun sahip oldu¤u avantajlardan yararlanmay> amaçlar.
bilecek genifl bir kapsama alan> sa¤lamakt>r. Ciddi bir hastal>kta uy-
gun tedaviyi en k>sa zamanda vermifl olma olas>l>¤>n> artt>r>r. Patojen
bilinmiyorsa, antimikrobiyal seçimi s>kl>kla MRSA'da dahil olmak
üzere gram pozitif bakterilere etkili olan vankomisin gibi genifl spek-
trumlu bir ajan içermelidir. Ayn> zamanda aerobik ve fakultatif gram
negatif bakterilere etkili olan bir ajan da dahil edilmelidir ve bu ajan>n
seçiminde bölgeye özel rezistans geliflimi gibi lokal faktörler rol oynar.
Sonuçta genifl spektrumlu bir sefalosporin, bir aminoglikozid, floroki-
nolon,
yabilir. Alternatif olarak, anaerobik aktivite sa¤lamak amac>yla metro-
nidazol gibi bir ajan eklenebilir. Hastal>¤>n ciddi olmad>¤> baz> durum-
larda, MRSA ya da
ye, antipseudomonal etkinli¤i olan iki ajanla bafllan>r. Böylelikle ajan-
lardan en az birinin mikroorganizmay> inhibe etme olas>l>¤> artt>r>lm>fl
olur.